رانندگی بدون گواهینامه یکی از مواردی است که بسیار رخ می دهد و تعداد افراد قابل توجهی بدون داشتن گواهینامه،اقدام به رانندگی وسایل نقلیه می کنند. باتوجه به نبود مهارت کافی، درصد زیادی از این رانندگان نیز دچار سوانح رانندگی می شوند. در این بخش به بررسی مسایل مربوط به رانندگی بدون گواهینامه و پرداخت بیمهدر صورت وقوع سوانح رانندگی می پردازیم:
نکته ی اول و شاید مهمترین نکته ای که باید در این بخش به آن اشاره کرد این است که بر خلاف باور اکثر مردم، نداشتن گواهینامه باعث مقصر بودن فرد فاقد گواهینامه در سانحه ی رانندگی نمی شود. به بیان دیگر وقتی افسر راهنمایی در صحنه حاضر می شود مقصر را با بازدید صحنه و ترسیم کروکی مشخص می کند و اینکه یکی از رانندگان فاقد گواهینامه باشد تغییری در موضوع ایجاد نمی کند. البته باید توجه داشت که جرم رانندگی بدون گواهینامه، به قوت خود باقی بوده و به این خاطر افسر راهنمایی حتما با شخص فاقد گواهینامه برابر قانون رفتار خواهد کرد. مطابق قانون « هر کس بدون گواهینامه رسمی اقدام به رانندگی یا تصدی وسایل موتوری که مستلزم داشتن گواهینامه مخصوص است، بنماید و همچنین هر کس که به موجب حکم دادگاه از رانندگی وسایل نقلیه موتوری ممنوع باشد به رانندگی وسایل مزبور مبادرت ورزد، برای بار اول به حبس تعزیری تا دو ماه یا جزای نقدی تا یک میلیون ریال و یا هر دو مجازات و درصورت ارتکاب مجدد به دو ماه تا شش ماه حبس محکوم خواهد شد.»
همچنین مطابق بند ج ماده ۱۰ قانون رسیدگی به تخلفات رانندگی درصورتی که راننده بدون داشتن گواهینامه مبادرت به رانندگی کند، وسیله نقلیه متوقف و راننده به مرجع قضایی معرفی می‌شود.البته باید اشاره کرد که مجازات جرم رانندگی بدون گواهینامه بر اساس بند ۱ ماده ۳ قانون وصول برخی از درآمدهای دولت به جزای نقدی تبدیل می شود
در مورد نداشتن گواهینامه نیز باید به این مساله توجه کرد که عدم تمدید گواهینامه به معنای نداشتن گواهینامه تلقی نمی شود و اتمام اعتبار گواهینامه،جریمه مخصوص به خود را داشته که با پرداخت جریمه و تمدید آن مساله حل می شود.از سوی دیگر توجه به این نکته نیز ضروری است که افرادی که در کلاسهای رانندگی شرکت کرده و در آزمون رانندگی قبول شده اند اما هنوز گواهینامه خود را دریافت نکرده اند در حکم افراد بدون گواهینامه تلقی می شوند.در صورت بروز تصادف نیز برخورد قانون با آنها مانند افراد بدون گواهینامه می باشد.
حال اما به این مساله می پردازیم که اگر شخص فاقد گواهینامه، مقصر سانحه ی رانندگی باشد چه اتفاقی رخ خواهد داد:
چنانچه فرد بدون گواهینامه مقصر حادثه ای باشد به عبارت دیگر بی احتیاطی یا بی مبالاتی یا عدم رعایت نظامات دولتی یا عدم مهارت وی علت تصادفی باشد که منجر به صدمات بدنی شود، دادگاه مکلف است مجازات وی را تشدید کند و می‌تواند وی را برای مدت یک تا پنج سال از حق رانندگی محروم کند.پس کسانی که در آزمون رانندگی قبول شده اند ومنتظر دریافت گواهینامه خود هستند بهتر است تا قبل از دریافت گواهینامه به هیچوجه اقدام به رانندگی نکنند.
مقصر بودن فرد بدون گواهینامه و پرداخت بیمه
در تصادفات در صورتی که راننده مقصر، فاقد گواهینامه مجاز رانندگی باشد، شرکت بیمه باید بدون هیچ قید و شرط و اخذ تضمین، خسارت زیان‌دیدگان را پرداخت کند. در این حالت براساس ماده ۶ قانون بیمه اجباری شخص ثالث مصوب سال ۸۷ شرکت بیمه موظف است دیه متعلقه به مصدوم یا حق اولیاء دم متوفی را بلافاصله پرداخت نموده و پس از آن می‌تواند نسبت به استرداد کل یا بخشی از آن توسط مراجع قضائی اقدام کند . درحال حاضر این ماده قانونی توسط اکثر شرکت‌های بیمه گر اجرا نمی‌شود و باز پرداخت دیه بصورت اقساط و با ارائه تضامین توسط راننده مقصر انجام می‌گیرد که این اقساط بعضا بسیار سنگین است. یعنی راننده مقصر چون گواهینامه نداشته است باید تمامی خسارت پرداختی را به بیمه بازپرداخت نماید و اگر این اقساط را پرداخت نکند تضمین به نفع شرکت بیمه ضبط می گردد. البته در صورتی که ثابت شود راننده بدون گواهینامه کمترین توانی برای پرداخت مبلغ مورد نظر ندارد می توان از طریق صندوق خسارات بدنی اقدام کرد .
البته شایان ذکر است که این عملکرد-پرداخت بدون شرط و تضمین بیمه و سپس استرداد آن از مقصر توسط مراجع قضایی-فقط شامل افراد بدون گواهینامه نبوده و موارد زیر را نیز شامل می شود:
در صورتی که اثبات شود حادثه رانندگی رخ داده عمدی بوده است.
در صورتی که گواهینامه راننده متناسب با وسیله ی نقلیه نباشد.
درصورتی که وسیله ی نقلیه مسروقه بوده یا راننده از مسروقه بودن آن مطلع باشد.
در صورتیکه راننده در حالت مستی یا استفاده از مواد روان گردان به رانندگی پرداخته باشد
منبع:www.Milad-Bagheri.ir
